یکی از ورزش های رزمی که در المپیک نیز جز رشته های مهم می باشد، تکواندو است. هنر رزمی تکواندو ورزش ملی کره جنوبی است و دارای طرفداران بسیار زیادی از ورزشکاران در تمام دنیاست.
تکواندو یک رشته رزمی مدرن محسوب میشود که پس از جنگ جهانی دوم با کوشش استادان هنرهای رزمی کره جنوبی و با تلفیق رشته اوکیناوایی کاراته به ویژه سبک شوتوکان، هنرهای رزمی چینی و هنرهای رزمی سنتی کرهای همچون تکیون و سوباک پایهگذاری شد. استیل خاص این رشته هجومی که متکی بر ضربات پا با حداکثر قدرت و سرعت است و بر حفظ فاصله فیزیکی با دشمن و طراحی فنون برای دور کردن مهاجم تأکید دارد، آن را از تمام سبکهای رزمی موجود در دنیا متمایز میکند.
در دوره باستان، انسان هیچ چیزی بیش از دست خالی نداشت تا از خودش دفاع کند لذا طبیعتاً به مبارزات برپایه همین دست خالی روی آورد. بعدها که ساخت سلاحها و توسعه آنها برای حمله یا دفاع آغاز گردید، بازهم مردم از مبارزه با دست خالی لذت میبردند که این بار برای تقویت قوای جسمی شان این کار را انجام میدادند و همچنین برای نشان دادن رسومات قبیلهای شان. مثلاً برخی قبیلهها سبک خاصی برای مبارزه داشتهاند مانند سبکهای مار، پلنگ و… که هرکدام برای فخر فروختن قبیلهای برای قبیله دیگر بود.
در دورانهای اولیه شبه جزیره کره، آنها سه قبیله اصلی داشتند که هرکدام از هنرهای رزمی خودشان در رقابتهای تشریفاتی مذهبی استفاده میکردند. در همین مسابقات بود که مردم آرام آرام با کسب تجربه از تکنیکهای مبارزات همدیگر توانستند بر چهارپایان وحشی نیز غلبه کنند که همین دفاعها و حملات مردم آن زمان یکی از منابع تحلیلهای امروز ما به حساب میآید.
بسیاری بر این باورند که همین حرکات پایه تکواندوی امروزی به حساب میآید که نام این ورزش نیز از نامهای سوباک و تائه کیون و… نشات گرفته است. کلمه تکواندو از سه بخش تشکیل میشود:
تِ = ضربه زدن دفاع کردن و شکستن توسط پا
کوان = ضربه زدن دفاع کردن و شکستن توسط دست
دو = راه و روش
پس از پایان جنگ و آزادی کره ورزشهای رزمی سنتی این کشور تا حد زیادی با رشتههای ژاپنی همانند کاراته، کندو و جودو آمیخته شده بود، در عین حال بسیاری از رزمی کاران کره هم با آموختن هنرهای رزمی چینی آنها را وارد کره کرده بودند. در آن زمان بیشتر اصطلاحهای «تانگ سو دو» و «کونگ سو دو» برای نام گذاری ورزشی که بعدها به تکواندو معروف شد، به کار میرفت.
در یازدهم آوریل سال ۱۹۵۵ نام تکواندو توسط ژنرال چوی هونگ هی در جلسهای در کره بر روی هنر رزمی کرهایها ثبت گردید و از سوی مقامات سیاسی به رسمیت شناخته شد. در شناساندن و ارائه تکواندو نوین از زحمات و تأثیرات بسزای ژنرال چوی هونگ هی بنیانگذار تکواندو نمیتوان به سادگی گذشت و این حقیقتی غیرقابل انکار است. در سال ۱۹۶۵ انجمن تکواندو کره و در سال ۱۹۶۶ فدراسیون بینالمللی تکواندو (I.T.F) در کره، و در سال ۱۹۷۳ فدراسیون جهانی تکواندو (W.T.F) با حمایت رجال سیاسی کره جنوبی تأسیس شد.
تلاش برای بازسازی تکواندو و بازگرداندن آن به حالت اصلی خود در نهایت منجر به تبدیل این رشته به ورزش ملی کره و محبوبترین سبک رزمی در سراسر دنیا شد.
اطلاعات عمومی :
تکواندو به معنای پریدن و شکستن سریعترین راه ممکن به وسیله دست و پا میباشد. از خصوصیات این ورزش سرعت، دقت عمل، هماهنگی در فعالیت، انعطاف بدن، درک و یاد گیری سریع فنون میباشد. تکواندو روح نظم و ترتیب را در شخص القا میکند و بطور کلی تکنیک دفاع از خود را به انسان میآموزد. در این ورزش فنون استفاده از حرکات خاص برای بکار گیری پاها و وارد نمودن ضربههای موثر آموخته میشود و لذا ممکن است ضربات سهمگین به حریف مقابل وارد نمود. بطور کلی حملات بر روی سه نقطه اصلب بدن متمرکز میگردد: صورت (الگول)، تنه(مومتونگ)، و قسمت نیم تنه یا پایین تنه (آرا). ضربات فنی فقط در نقاط تعیین شده مجاز زده میشود. استفاده ازمشت با روشهای مختلفی انجام میشود و دفاع به وسیله تمام قسمتهای دور مچ انجام میگیرد. در ضربات پا از قسمتهای مختلف پاشنه و کف پا استفاده میشود. شکستن تخته و یا آجر از جمله آموزشهایی است که به منظور آزمایش قدرت و سرعت عمل کار آموزان به کار میرود. در این آموزش، تسلط بر چرخش مفاصل در هنگام شکستن تخته و … ضروری است مسابقات تکواندو در وزنهای مختلف برگزار میشود و وزن کشی ورزشکاران در روز مسابقه صورت میگیرد. مسابقه در سه راند سه دقیقهای با یک استراحت یک دقیقهای بین راندها انجام میشود. محوطه مبارزه ورزش تکواندو فضای مربع شکل با ابعاد ۸ × ۸ متر میباشد که در داخل یک تشک ۱۲ × ۱۲ متر قرار میگیرد. به این ترتیب یک محوطه به عرض ۲ متر در اطراف منطقه مبارزه به وجود میآید که موسوم به منطقه قرمز یا محوطه خطر میباشد. در صورت لزوم محوطه مسابقه را ممکن است بر روی سکویی به ارتفاع ۵۰ الی ۶۰ سانتیمتر مستقر نمود و برای جلوگیری از آسیب مبارزین باید لبه خارجی محوطه مسابقه را با شیب کمتر از ۳۰ درجه به کف سالن متصل نمود.
در سالن تکواندو محل استقرار تماشاچیان ممکن است در چهار سوی محوطه مسابقه در نظر گرفته شود، اگرچه بهترین موقعیت دید در طرفین طولی محوطه بازی میسر است. فاصله تماشاچیان از محوطه بازی باید حد اقل ۴ الی ۵ متر پیش بینی شود.
تجهیزات مورد نیاز:
لباس- وسایل حفاظتی
مبارزین باید لباس مخصوص تکواندو (دوبوک) که سفید رنگ میباشد را بر تن کنند.
تجهیزات ایمنی شامل این موارد میباشد: هوگو (محافظی شبیه به جلیقه ضد گلوله)، باده و ساباده (ساق بند و ساعد بند) و نانشیم (محافظ بیضه و آلت تناسلی) تنها در این رشته مورد استفاده قرار میگیرد.برای سایر ورزشهای رزمی چینی وسایل ایمنی وجود ندارد. شماره مبارزین باید پشت پیراهن آنها نصب گردد. اندازه شماره مبارزین بزرگسال ۲۵ × ۲۵ سانتیمتر و شماره مبارزین نوجوان و خرد سال ۱۵ × ۱۲ سانتیمتر میباشد.
ترتیب رنگ کمربندهای رده در تکواندو:
کمربند سفید (پک تی) :نشانگر صداقت، پاکی، صفا، صمیمیت، صلح و دوستی و برادری میباشد که به عنوان دانه محسوب میشود
کمربند زرد (نورانگ تی) :به عنوان خاک و اب و بارور ساختن کمربند سفید است.
کمربند سبز (نوک تی) :به عنوان جوانهای که از خاک میروید.
کمربند ابی (چونگ تی) :به عنوان اب، هوا و اکسیژن است که به جوانه کمک میکند تا ریشه نماید.
کمربند قرمز (هونگ تی) :گلی که شکفته است.
کمربند مشکی (هوک تی) :به عنوان میوه ان گل است که درون هر میوه دانههایی است که به عنوان شاگردان و یا هر دانه به عنوان یک دان است.
زمان راندها و استراحت:
خردسالان: ۵/۱ دقیقه و ۱ دقیقه استراحت
نونهالان: ۵/۱ دقیقه و یک۱ دقیقه استراحت
نوجوانان: ۲ دقیقه و ۱ دقیقه استراحت جوانان: ۳ دقیقه و ۱ دقیقه استراحت
بزرگسالان: ۳ دقیقه و ۱ دقیقه استراحت
چهار وزن المپیکی عبارتنداز: – منهای ۵۸ کیلوگرم – منهای ۶۸ کیلوگرم – منهای ۸۰ کیلوگرم – به اضافه ۸۰ کیلوگرم
مشخصات تشک: ابعاد تشک ۱۲×۱۲ متر است و داخل آن مربعی به ابعاد ۸×۸ متر وجود دارد که محوسط مسابقه است. دو مبارز به فاصله ۱ متر از هم میایستند و سرداور به فاصله ۵/۱ متر در مقابل آنها قرار میگیرد.
تعداد داوران: ۴ داور شامل یک سرداور در داخل تشک و ۳ قاضی در اطراف تشک، ضمن اینکه یک پزشک و یک منشی در کنار تشک حضور دارند. وظیفه منشی جمع کردن آراء داوران در دو راند است.
منبع: ویکی پدیا و razmavar.com