ای حرفه

 دستگاه هایی هستند که برای مهارکردن جریان یا فشار سیال به کار می رود.شیر صنعتی وسیله ای که برای قطع و وصل کردن جریان درون محیط های صنعتی و خط لوله ها می رود نام دیگر شیر صنعتی والو است.شیرهای صنعتی بر چند اساس طبقه بندی شده اند از جمله :
۱٫نوع سیال
۲٫نوع بهره گیری از آن
۳٫نوع حرکت محدود کننده
۴٫و بر اساس شرح وظیفه
۵٫بر اساس روش باز و بست
۶٫بر اساس کانال جریان
بیشتر شیرها به منظور باز و بسته کردن جریان درون سیال به کار می رود.
طبقه بندی شیرها بر اساس نوع سیال به سیالات گازی سیالات مایع بدون ذرات معلق و سیالات حامل ذرات معلق.
موارد استفاده از شیرها در سرویس های عمومی سرویس های سنگین و سخت و سرویس های ویژه مخصوص است.
شیرهای دروازه ای سماوری یکطرفه چند نوع از شیرهایی هستند که بر اساس نوع حرکت عضو مسدود کننده طبقه بندی می شوند.
شیرهای قطع و وصل که برای باز و بسته کردن مسیر سیال به کاربرده می شوند به دلیل ساختار داخلی شان نباید در حالت نیمه باز قرار بگیرید زیرا آسیب جدی به اجزای آن وارد می شود و عمر بهره برداری از ان کم می شود.
از شیرهای کنترل جریان برای تنظیم (کم و زیاد کردن ) جریال سیال استفاده می شود شیر آب روشویی منازل از این دسته شیرها هستند این شیرها در حالت نیمه باز آسسب زیادی نمی بینند و مقاومت بیشتری دارند.
اساس کار در شیرهای یکسو کننده جریان:
فشار پایین دست شیر بیشتر یا برابر با بالا دست جریان باشد دیسک شیر روی نشیمن خود قرار بگیرد و از عبور جریان معکوس جلوگیری کند .
شیرهای انحراف جریان که بیشتر به نام شیرهای چند راهه شناخته شده اند معمولا ۳ یا بیشتر ورودی و خروجی دارند و جرا بند آن ها با دیگر شیرها متفاوت است از این شیرها برای هدایت جریان از مسیری به مسیر دیگر استفاده می شود و مفید و پر کاربرد هستند به تنهایی وظیفه ۲ یا ۳ شیر را همزمان انجام می دهند.
شیرهای دستی یا آچاری گیربکسی و شیرهای با عملکرد اتوماتیک از دسته بندی شیرها با روش باز و بسته هستند.

اجرای اصلی ساختمان شیرهای صنعتی
بدنه – مهره هندویل- حلقه یا محل آبندی- ساقه- پکینک یا طناب آببند)
بدنه: محفظه ای تو خالی برای عبور سیال
مهره هندویل: عضو مسدود کننده جریان از جنس فولاد ساده کربنی
حلق: به آن نشیمنگاه یا سیت گفته می شود سطحی درون بدنه که در اثر تماس عضو مسدود کننده جریان با آن ها شیر آب بندی می کند.
ساقه یا شفت : قطعه ای است که مسئولیت انتقال نیرو از طرف اپراتور به عضو مسدود کننده جریان را بر عهده دارد . دارای یک یا چند جز است که قطر آن در جدول استاندارد API600 آورده شده است.
پکنیک ها : توسط گلند فشرده می شوند و دور ساقه را آبندی می کند. گلند( بوش دو پله ای که برای فشرده سازی پکینگ ها در بالای آنها قرار می گیرد ) چند نوع از شیرآلات که بر اساس شکل و نحوه محدود کننده جریان تقسیم بندی می شوند.
• شیر دروازه ای
• سماوری
• توپی
• پروانه ای
• بشقابی
• سوزنی و….
اجزا و ساختمان والو با توجه به نوع سیال میزان خوردگی و محدوده دما و فشاری که والو در آن کار می کند تغییر می کند .
تریم: قطعاتی که در آبندی نقش مستقیم داشته باشند را تریم می گویند.
سطح خارجی شیرها باید متناسب با استاندارد کارخانه پوشش داده شود . از آن جا که سازنده شیر اطلاعات لازم از محل نصب کردن شیر را ندارد. انتخاب نوع پوشش با توجه به شرایط نصب بر عهده خریدار می باشد.

 انواع شیرها :

1. شیرهای قطع و وصل کردن جریان   Shut off valves
2. شیرهای خودکار   Control valves
3. شیرهای اطمینان   Safety valves [relief valves]
4. شیرهای یک طرفه  Check valves
5. شیرهای سماوری  Plug or cock valves
6. شیرهای ساچمه ای  Ball valves
7. شیرهای کشویی  Gate valves
8. شیرهای پروانه ای   Butterfly valves
9. شیرهای سوزنی  Needle valves
10. شیرهای کروی  Globe valves
11. شیرهای دیافراگمی Diaphragm valves

وظایف شیر:

1. قطع و وصل کردن کامل جریان مایعات و گازها
2. تنظیم و کنترل مقدار جریان مایع یا گاز در لوله
3. تنظیم مقدار فشار مایعات و گازها در دستگاه های مختلف و ایمن نگهداشتن آنها
4. جلوگیری از برگشت مایعات و گازهای عبور کرده

منبع:  رشنو ـ شیرها ـ اداره آموزش پالایشگاه تهران،  مجید لیاقت ـ مهندس بهره برداری

 R.W.Zappe-Value Selection Hand book-Gulf Publishing وCompany-Book Division Houston, London, Paris, Tokyo
R.H.Warring-Hand book of Values, Piping and Pipelines-وTrade and Technical Pass Limited, 1982
و Cooper Cameron Corporation-1992-Houston, Texas
Cooper Cameron Corporation-Cameron Division-1997-Houston Texas