خدمات حرفه ای هوش مصنوعی
نامه نگاری حرفه ای، ویرایش متن، ویراستاری مقاله و پایان نامه، طراحی عکس و لوگو، مشاوره کسب و کار، مشاوره تحصیلی، روانشناسی و ...

جهت مشاوره رایگان پیام دهید:

Telegram ir_ai1 ir_ai1   Instagram ir_ai1 ir_ai1

اثرات گازهای cfc بر لایه اوزون

مقدمه

لایه اوزون قسمتی از استراتوسفر است که حاوی گاز طبیعی اوزون O3 است. اوزون توانایی جالب توجهی در جذب برخی از فرکانسهای اشعه فرابنفش دارد. لایه اوزون زیاد چگال نیست. اگر آنرا در تروپوسفر متراکم شود ضخامت آن تنها در حد چند میلیمتر می‌شود. اوزون در جو زمین عموما توسط شکستن مولکول دو اتمی اکسیژن به دو اتم تنها بوسیله نور فرابنفش بوجود می‌آید. اکسیژن تک اتمی با اکسیژن نشکسته ترکیب می‌شود و اوزون را بوجود می‌آورند. مولکول اوزون ناپایدار است و هنگامی که نور فرابنفش به آن برخورد می‌کند به یک مولکول اکسیژن و یک اکسیژن اتمی شکسته می‌شود. به این فرآیند مداوم واکنش زنجیره‌ای اوزون اکسیژن نامیده می‌شود. بدین ترتیب لایه اوزون در استراتوسفر بوجود می‌آید.

تخریب لایه اوزون

لایه اوزون می‌تواند در حضور کلر ، فلوئور و یا برم تخریب شود که عمدتا به آن سوراخ اوزون گفته می‌شود. این عناصر در برخی ترکیبات پایدار بخصوص کلرو فلوئورو کربنها (CFC) که به استراتوسفر راه یافته‌اند یافت می‌شوند که بوسیله فعالیت نور فرابنفش روی آنها تجزیه می‌شوند. گازهای نامبرده از هوا چگال‌ترند، به همین خاطر در سطح زمین پخش می‌شوند و تقریبا با اکثر مواد آلی واکنش می‌دهند. کلر اتمی این توانایی را دارد که به مولاریته اوزون را به اندازه تقریبا۱۰۰۰۰۰ برابر کاهش بدهد.

تراکم اوزون اتمسفری در لایه اوزون توسط یک عامل مهم جهانی تغییر می‌کند و آن دلیل این است که لایه اوزون در نزدیکی استوا ضخیمتر و در نزدیکی قطبها نازکتر است. ضخامت لایه‌های اوزون در نیمکره شمالی در سال تقریبا ۴% کاهش می‌یابد. حدود ۴٫۶% از سطح زمین بوسیله لایه اوزون پوشیده نمی‌شود که به آنها سوراخ اوزونی گفته می‌شود. سوئدیها در ۲۳ ژانویه ۱۹۷۸ اولین مردمانی بودند که مصرف افشانه‌ها را به دلیل صدمه زدن به لایه اوزون ممنوع کردند. در دوم آگوست ۲۰۰۳ دانشمندان اعلام کردند که فرسایش لایه اوزون به سبب ممنوعیت استفاده از کلرو فلوئورو کربنها در حال کاهش است.

چه کارخانه‌هایى بر روى اوزون تأثیر مى‌گذارند؟

کارخانجات مصرف کننده عمده گازهاى مخرب لایه اوزون در ایران ، عبارتند از: صنایع برودتى و سردکننده‌ها و سازندگان یخچالها و فریزرهاى خانگى ، صنعتى و تجارى ، صنایع ابر و اسفنج سازى ، بخش دفع آفات کشاورزى و سیستمهاى تهویه مطبوع ، کپسولهاى اطفاى حریق ، حلال اسپریهاى پاک کننده قطعات الکترونیکى و در ساخت کولر اتومبیلها.

ضرورت حفاظت از لایه اوزون

اگر لایه اوزون از بین برود، زندگی از کره زمین رخت بر خواهد بست. با از بین

رفتن لایه حیاتی اوزون ، نسل بشری ، پوشش گیاهی و حیات جانوری در مدت کوتاهی به صورت اسفباری منقرض خواهد گردید. در حال حاضر که این لایه آسیب دیده است، تشعشعات ماورای بنفش که به زمین می‌رسد شدت یافته و این مسأله باعث ایجاد سرطانهای پوست ، تضعیف مکانیزم دفاعی و ایمنی بدن انسان و همچنین ایجاد آب مروارید گردیده است. علاوه بر آن به علت آسیب دیدن لایه اوزون کل نظام زیست محیطی (اکوسیستم) در سراسر پهنه گیتی دچار ناهماهنگی و عدم توازن جدی و فزاینده شده است.

پیامدهای ناشی از تخریب لایه اوزون

تخریب و سوراخ شدن لایه اوزون باعث عبور غیر قابل کنترل تابش فرابنفش خورشیدی می‌شود که سبب افزایش دمای زمین و ذوب یخهای قطبی و افزایش آب دریاها شده که در نهایت به زیر آب رفتن خشکیها می‌انجامد و نیز موجب سوختگی پوست ، ابتلا به سرطان پوست و بیماریهای چشمی ، همچنین وارد آمدن خسارت عمده به جانوران و گیاهان می‌شود و بالاخره باعث انقراض زندگی تمام موجودات می‌شود.

کارهاى حفاظتى که مردم باید انجام دهند چیست؟

کارهاى حفاظتى در برابر تابش فرابنفش خورشید، که مردم بایستى انجام دهند عبارتند از:

استفاده از عینکهاى آفتابى ضد اشعه B-UV بخصوص براى کسانى که به جهت شغلى مجبورند مدت زیادى را در تماس با تابش خورشید باشند.

استفاده از کلاههاى لبه دار بزرگ جهت محافظت از پوست صورت و گردن در برابر تابش استفاده از پوشش کامل بخصوص دستها در برابر تابش بیشترین شدت تابش UV-B در اواسط روزهاى (۱۱ صبح الى ۲ بعد از ظهر) فصل تابستان به سطح زمین مى‌رسد، لذا بهتر است در این ساعات کمتر در معرض تابش قرار گیریم.

لایه اوزون در قسمت شمالی زمین در سال ۱۹۸۰میلادی بین ۱۵ تا۲۰ درصد کاهش پیدا کرده است. برای رفع این مشکل جمعی از بهترین متخصصان زمین شناسی هر سال برای تحقیق و جستجو دور یکدیگر جمع می‌شوند. در سال ۱۹۹۲ پروکتیل مونترال درباره لایه اوزون مطالعه و تحقیقی داشت که فهمید بزرگ شدن سوراخ لایه اوزون بستگی به آلودگی هوا و تولید مواد سمّی دارد. در همان سال سازمان ملل متحد و حفاظت از محیط زیست برنامه‌ای را طرّاحی کرد که این برنامه جهت محافظت و حمایت از محیط زیست و مخصوصا لایه اوزون به نام برنامه UNEP طراحی کرد، که این برنامه جهت جلوگیری از تولید مواد سمّی و مواد شیمیایی آلوده کننده است.مولکولهای اکسیژن (O2) به اکسیژن اتمیک (O) تبدیل می‌شوند. اکسیژن اتمیک به سرعت با مو لکولهای بیشتری ترکیب شده و به شکل اوزون می‌شود. آن پوشش حرارتی که در سطح بالا رشد کرده و سلامتی لایه اوزون را به خطر انداخته است و این مورد باعث شده است که اگر استراتوسفر نباشد ما نتوانیم بدون آن زنده بمانیم.بالای استراتوسفر مقداری از آلودگی مضّر اشعه فرا بنفش را و همچنین تشعشعاتی از خورشید (امواج بین ۳۲۰ تا ۲۴۰) را که باعث می‌شود لایه اوزون آسیب ببیند و همچنین جان گیاهان به خطر بیفتد را جذب می‌کند. اشعه فرا بنفش با تابیدن نور مولکولهای اوزون را می‌شکافد، ولی اوزون می‌تواند تغییر شکل بدهد و عکس العمل زیر از آن حاصل می‌شود:

O2 + O ——–> O3 ——–> O + O2 <——– اشعه فرا بنفش + O3

همچنین اوزون در اثر عکس العمل زیر نابود می‌شود:
O3 + O ——-> O2 + O2

عکس العمل دوم با افزایش پیدا کردن ارتفاع آهسته انجام می‌شود امّا عکس العمل سوم سریعتر انجام می‌شود. در بین همکاری عکس العملها تمرکز اوزون در حال تعادل است. در بالای اتمسفر اکسیژن اتمیک هنگامی که اشعه فرا بنفش در سطح بالایی است، پیدا می‌شود. در اثر حرکت استراتوسفر هوای متراکمتری بدست می‌آید و جذب اشعه فرا بنفش افزایش می‌یابد و سطح اوزون به حد اکثر و تخمینا” km20 می‌رسد. همراه با تئوری کمپمن یک مشکل نیز وجود داشت که این مشکل در سال ۱۹۶۰ تشخیص داده شد وحقیقت این بود که اوزون به وسیله عکس العمل ۴ آهسته حرکت می کرد و دیده نمی شود.گرم شدن زمین ترمیم حفره اوزون را به تعویق می اندازد دانشمندان هشدار داده اند :پدیده گرم شدن زمین می تواند تلاشها برای ترمیم حفره اوزون را که قرار بود تا سال ۲۰۵۰ انجام گیرد،حدود۳۰سال به تعویق اندازد .این مو ضوع به رقم پیشرفتهایی است که با از رده خارج کردن مواد شیمیایی مخرّب اوزون انجام شده است. طبق گزارشی کاهش فراوانی در مصرف گازهای ساخته دست انسان بنام کلروفلورو کربن پدید آمده است. اینها گازهایی هستند که لایه محافظ زمین را می‌خورند.به گفته دانشمندان اگر کشورها مصمم به دنبال نمودن این روند باشند ، حفره داخل لایه اوزون به آغاز به جمع شدن و کوچک شدن خواهد نمود تا اینکه ظرف ۵۰ سال ترمیم خواهد شد. این جمع بندی و نتیجه گیری توسط مجمع بررسی فرآیندهای استراتوسفر و نقش آن در آب و هوا SPARC به عمل آمد. این مجمع از صدها کارشناس اقلیمی که دسامبر سال ۱۹۹۹در آرژانتین گرد هم آمدند و در سایه توجهات سازمان هواشناسی جهانی تشکیل جلسه دادند، شکل گرفته است. این دانشمندان هشدار دادند: حتّی اگر کاهش مصرف گازهای CFC برآورده شود، پدیده گرم شدن زمین _که نتیجه تولید گازهای گلخانه‌ای با وجود کربن به عنوان عنصر اصلی آن است و از سوختهای سنگواره‌ای بدست می‌آید_ می‌تواند محلت ترمیم حفره اوزون را چند دهه به تعویق اندازد.

به عنوان یک تناقض ، گرم شدن زمین ، جو را در نزدیکی سطح زمین حرارت می‌دهد اما لایه پایینی استراتوسفر یعنی جایی را که اوزون قرار دارد همچنان سرد نگه می‌دارد. این دماهای پایین بویژه درزمستان مسبب جمع شدن ابرهای استراتوسفر در نواحی قطبی می‌شود . این پدیده آغازگر واکنشهای نابود کننده اوزون توسط مولکولهای کلری است که توسط کلروفلورو کربنها آزاد می‌شوند. پیش بینیهای دایر بر اینکه حفره اوزون که بالای قطب جنوب قرار دارد، به زودی کوچک خواهد شد با آخرین اطلاعات مغایرت دارد که نشان می‌دهد این حفره در حال گسترش است و بطور بی‌سابقه‌ای در چند سال اخیر بزرگ شده است.

تاریخچه سوراخ شدن لایه اوزون

ابتدا جریان تأسف بار سوراخ شدن لایه اوزون در لایه زیر استراتوسفر در بالای منطقه انتارکتیکا اولین بار در دهه هفتاد (۱۹۷۰ تا ۱۹۷۹) توسط یک گروه تحقیقاتی به نام BAS کشف شد. این گروه در مورد اتمسفر بالای منطقه انتارکتیکا از یک ایستگاه تحقیقاتی که بسیار شبیه این عکس می‌باشد مشاهده می‌گردند (اطلاعات ایستگاه تحقیقاتی هالی و ایستگاه تحقیقاتی BAS). فالکر اولین بار در حالی تحقیقات را انجام داد که اندازه گیری اولیه در سال ۱۹۸۵ برای اولین بار سوراخ شدن لایه اوزون آنچنان نگران کننده بود که دانشمندان تصور می‌کردند که دستگاهای اندازه گیری خراب است. آنها دستگاه‌های دیگری جانشین آن دستگاهها کردند تا آنکه نتایج بدست آمده اندازه گیریهای اولیه را تأیید کرد.چند ماه بعد که سوراخ شدن لایه اوزون قابل مشاهده بود (پس از مشاهده سوراخ شدن لایه اوزون تحقیقات قبلی تایید شد)، از طرف دیگر اطلاعات ماهواره TOMS سوراخ شدن لایه اوزون را نشان نمی‌داد، بدین دلیل که نرم افزارهایی که اطلاعاتی در مورد لایه اوزون می‌داند به صورتی برنامه ریزی شده بود که لا یه اوزون در منطقه کوچکی مورد بررسی قرار می‌گرفت. در بررسیهای بعدی اطلاعاتی بدست آمد (هنگامی که نتایج گروه BAS منتشر نشد) مورد تأیید قرار گرفت و بیانگر این مطلب بود که سوراخ شدن لایه اوزون بطور سریع و در مقیاس بزرگی بر بالای منطقه انتارکتیکا انجام می‌شود.اوزون لایه‌ای را در استراتوسفر تشکیل می‌دهد که منطقه استوا باریکتر و در دو قطب پهنتر است. میزان اوزون در بالای سطح کره زمین بوسیله مقیاسی به نام DU Dobson units اندازه گیری می‌شود که این میزان در منطقه استوایی در حدود ۲۶۰DU است و به میزان بیشتری در جاهای دیگر است. این در حالی است تغییرات فصلی بسیار وسیعی اتفاق افتاده و شکل می‌گیرد و اشعه ماورای بنفش در لایه استراتوسفر نفوذ می‌کند یا آنرا می‌شکافد.

سوراخ اوزون

بر اساس تحقیقات دانشمندان لایه اوزون بر فراز قطب جنوب ، در میانه دهه ۶۰ تا حد زیادی رقیق شده است. دانشمندان میزان مواد “محافظ در برابر نور” را که گیاهان را از آسیب نور مصون می‌دارند، اندازه گیری کرده‌اند. مطالعه این مواد راه تازه‌ای را برای بازسازی چگونگی نوسان اوزون موجود در استراتوسفر پدید آورده است. این کار ممکن است مشخص کند که آیا رقیق شدن لایه اوزون فرآیندی دوره‌ای است و آیا کلرو فلئورو کربنها ، تنها عاملی هستند که سبب ایجاد حفره در لایه اوزون می‌شوند یا نه؟

لایه اوزون چیست؟

لایه اوزون لایه محافظ حساسی از گاز طبیعی O3 است که در استراتوسفر (حدود ۲۵ الی ۴۰ کیلومتری سطح زمین) یافت می‌شود. این گاز نجات بخش با جذب و کاهش اثرات مخرب امواج پر انرژی ماورای بنفش خورشید همانند صافی کره زمین را از اثرات تخریبی امواج آسیب‌زا مصون و محفوظ نگه می‌دارد. اوزون (Ozone) گازی است به فرمول O3 که مولکولهای آن از پیوند یافتن سه اتم اکسیژن با یکدیگر تشکیل شده‌است.

ساختار لایه اوزون

کنت مارکهام ، شیمیدانی در سازمان تحقیقات علمی و صنعتی نیوزلند نمونه‌هایی از

نوع خزه را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد که نام علمی‌اش بریوم آرژانتئوم است. این نمونه‌ها از منطقه دریایی راس جمع آوری و طی سالهای ۱۹۵۷ تا ۱۹۸۹ نگهداری شده‌اند. مارکهام در جستجوی ترکیباتی به نام فلاوونوئید بود که رنگدانه‌های گیاهی هستند. پژوهشهای اخیر نشان داده‌اند که فلاوونوئید دارای یک خاصیت مهم یعنی “محافظت در برابر نور” است. این ترکیب هنگامی در گیاهان پدید می‌آید که بویژه در معرض تابش پر انرژی نور فرا بنفش قرار می‌گیرند، یعنی در معرض گستره‌ای از طول موجهایی که غالباً بر اثر رقیق شدن لایه اوزون (استراتوسفر) تأثیرشان شدیدتر می‌شود.فلاوونوئیدها در برابر اندک افزایشی در تابش نور فرابنفش بسیار حساس‌اند. بنابراین ، غلظت آنها با میزان نور فرابنفش به صورت خطی تغییر می‌یابد، بدین معنی که دو برابر شدن غلظت نور فرابنفش باعث دو برابر شدن غلظت فلاوونوئید می‌شود. کنت مارکهام مقدار فلاوونوئید را در نمونه‌های خزه‌ای که در اختیار داشت، اندازه‌ گیری کرد.نتیجه‌های بدست آمده وجود حفره اوزون را که در دهه ۸۰ اعلام شده بود، تأیید کردند. آنگاه مارکهام ، مقدار اوزون رسیده به زمین بین سالهای ۱۹۶۴ و ۱۹۸۶ را در قطب جنوب اندازه‌ گیری کرد. او این اندازه‌ گیری را با مقدار فلاوونوئید نمودار خود در همان مدت مقایسه کرد و بدین نتیجه رسید که این مقدارها تقریباً تصویر آینه‌ای یکدیگرند.فلاوونوئیدها ، ترکیباتی هستند که گیاهان را از آسیب نور خورشید محفوظ می‌دارند. غلظت آنها در خزه ، هنگامی که اوزون رقیق باشد، زیاد و هنگامی که اوزون به مقدار کافی باشد کم است. بنابر نظریه مارکهام ، حتی مقدار زیاد و غیر منتظره تابش نور فرابنفش در میانه دهه ۶۰ ، که داده‌های مربوط به فلاوونوئیدها نشان می‌دادند، به صورت کاهش میزان اوزون و در همان موقع مشاهده می‌شود.

ضرورت حفاظت از لایه اوزون

اگر لایه اوزون از بین برود، زندگی از کره زمین رخت بر خواهد بست. با از بین رفتن لایه حیاتی اوزون ، نسل بشری ، پوشش گیاهی و حیات جانوری در مدت کوتاهی به صورت اسفباری منقرض خواهد گردید. در حال حاضر که این لایه آسیب دیده است، تشعشعات ماورای بنفش که به زمین می‌رسد شدت یافته و این مسئله باعث ایجاد سرطانهای پوست ، تضعیف مکانیزم دفاعی و ایمنی بدن انسان و همچنین ایجاد آب مروارید گردیده است. علاوه بر آن به علت آسیب دیدن لایه اوزون کل نظام زیست محیطی (اکوسیستم) در سراسر پهنه گیتی دچار ناهماهنگی و عدم توازن جدی و فزاینده شده است.

عوامل مخرب لایه اوزون

عوامل کلیدی مؤثر در رقیق شدن اوزون عبارتند از : آزمایش بمبهای اتمی در جو زمین ، و شار اندک ذراتی از خورشید (که با میانه دوره ۱۱ ساله لکه‌های خورشیدی متناظر است) ، نوسان شبه دو ساله فورانهای آتشفشان ، مصرف متوالی کلرو فلوئورو کربن (این گازها در حکم حلال در انواع افشانه‌ها به کار می‌روند تحت نام کلی CFC (سی اف سی) معروفند که نمونه آنها گاز فرئون (Freon) یخچالهاست.) در انواع افشانه‌های آرایشی و بسیاری از صنایع شیمیایی.

پیامدهای ناشی از تخریب لایه اوزون

تخریب و سوراخ شدن لایه اوزون باعث عبور غیر قابل کنترل تابش فرابنفش خورشیدی می‌شود که سبب افزایش دمای زمین و ذوب یخهای قطبی و افزایش آب دریاها شده که در نهایت به زیر آب رفتن خشکیها می‌انجامد و نیز موجب سوختگی پوست ، ابتلا به سرطان پوست و بیماریهای چشمی ، همچنین وارد آمدن خسارت عمده به جانوران و گیاهان می‌شود و بالاخره باعث انقراض زندگی تمام موجودات می‌شود.

چگونگی جلوگیری از بحران لایه اوزون

تحلیل میزان فلاوونوئیدها ممکن است اطلاعاتی راجع به مقدار اوزون در مناطق

مختلف قطب جنوب و جاهای دیگر بدست دهد. بنابر نظر مارکهام “وجود این گیاهان نوعی امیدواری را برای نگاه کردن به پیش از سال ۱۹۵۶ در پی یافتن نشانه‌های رقیق شدن در اوزون و نیز برای پاسخ دادن به این پرسش پدید می‌آورد که آیا رقیق شدن لایه اوزون در میانه دهه ۶۰ در سایر منطقه‌های قطب جنوب واقع شده است یا نه .” اگر چنین باشد، ما باید در این باره که چرا چنین وقایعی روی داده است، تجدید نظر کنیم. شاید هم نظریه کلرو فلئورو کربن بیش از حد مبتنی بر ساده اندیشی باشد.

آخرین گزارشات از شکاف لایه اوزون

مساحت شکاف لایه اوزون در حال افزایش می باشد که در این فصل به ۱۰ میلیون کیلومتر مربع هم رسیده که این مساحت به اندازه قاره اورپاست. و گمان می رود که وسعت بیشینه این شکاف در طی ماه سپتامبر/شهریور بیشتر شود. و ماهواره های متعلق به سازمان فضایی ایسا(ESA) در حال بررسی رشد شکاف لایه اوزون می باشند. شکاف لایه اوزون در سال جاری به حداکثر خود نسبت به دهه اخیر رسیده است که همچنین حداکثر این رشد را در سال های ۲۰۰۰ و ۱۹۹۶ نیز شاهد بودیم. داده های ماهواره هایی که تحت نظر سازمان فضایی ایسا می باشند  شامل داده های هواشناسی و الگو های میدان بادی هستند؛ برای اینکه بتوانند وسعت لایه اوزون و میزان ورود پرتو فرابنفش را پیش بینی کنند.

در زمستان نیمکره جنوبی، با کاهش چشمگیر دما و دسترسی کم خورشید به این ناحیه، سبب ایجاد گرداب هایی می شوند که به گرداب های قطبی(polar vortex) معروف می باشند. و این گرداب ها باعث ایجاد ابرهایی در لایه استراتوسفر می شوند که شامل ترکیبات کلری می باشند. البته شایان ذکر است که این ابر ها مانند ابر های معمولی نیستند. بلکه این ابرها از نیتریک اسید تشکیل شده اند. که به این ابرها PSC(ابر استراتسفر قطبی) می گویند. کلر های موجود در این ابرها باعث نابودی مولکول های اوزون می شوند. لایه اوزون لایه ای است که از ورود پرتو های فرابنفش به سطح زمین جلوگیری می کند تا حیات را در زمین مستدام گرداند. و با نابودی آن حیات کره زمین به خطر می افتد. اما این شکاف که بر فراز قطب جنوب ایجاد می شود طبیعی است و به طور طبیعی ترمیم می شود اما دخالت های انسان در طبیعت (به خصوص استفاده از گاز های CFC و ترکیبات کلردار) باعث می شود که روند شکاف لایه اوزون و ترمیم طبیعی آن با مشکل مواجه شود و حیات موجودات زنده در کره زمین به خطربیفتد.

شکاف لایه اوزون در این فصل بر فراز قطب جنوب بیشتر شده است که مقیاس این وسعت، رکورد خود را در طی سال های اخیر شکسته است.

 مساحت شکاف لایه اوزون در حال افزایش می باشد که در این فصل به ۱۰ میلیون کیلومتر مربع هم رسیده که این مساحت به اندازه قاره اورپاست. و گمان می رود که وسعت بیشینه این شکاف در طی ماه سپتامبر/شهریور بیشتر شود. و ماهواره های متعلق به سازمان فضایی ایسا(ESA) در حال بررسی رشد شکاف لایه اوزون می باشند. شکاف لایه اوزون در سال جاری به حداکثر خود نسبت به دهه اخیر رسیده است که همچنین حداکثر این رشد را در سال های ۲۰۰۰ و ۱۹۹۶ نیز شاهد بودیم. داده های ماهواره هایی که تحت نظر سازمان فضایی ایسا می باشند  شامل داده های هواشناسی و الگو های میدان بادی هستند؛ برای اینکه بتوانند وسعت لایه اوزون و میزان ورود پرتو فرابنفش را پیش بینی کنند.

در زمستان نیمکره جنوبی، با کاهش چشمگیر دما و دسترسی کم خورشید به این ناحیه، سبب ایجاد گرداب هایی می شوند که به گرداب های قطبی(polar vortex) معروف می باشند. و این گرداب ها باعث ایجاد ابرهایی در لایه استراتوسفر می شوند که شامل ترکیبات کلری می باشند. البته شایان ذکر است که این ابر ها مانند ابر های معمولی نیستند. بلکه این ابرها از نیتریک اسید تشکیل شده اند. که به این ابرها PSC(ابر استراتسفر قطبی) می گویند. کلر های موجود در این ابرها باعث نابودی مولکول های اوزون می شوند. لایه اوزون لایه ای است که از ورود پرتو های فرابنفش به سطح زمین جلوگیری می کند تا حیات را در زمین مستدام گرداند. و با نابودی آن حیات کره زمین به خطر می افتد. اما این شکاف که بر فراز قطب جنوب ایجاد می شود طبیعی است و به طور طبیعی ترمیم می شود اما دخالت های انسان در طبیعت (به خصوص استفاده از گاز های CFC و ترکیبات کلردار) باعث می شود که روند شکاف لایه اوزون و ترمیم طبیعی آن با مشکل مواجه شود و حیات موجودات زنده در کره زمین به خطربیفتد.

نانو فناوری در خدمت کاهش سوراخ لایه اوزون

دانشمندان دانشگاه الم در آلمان بر این باورند که با کمک نانوفناوری راه حل بالقوه ای برای جلوگیری از سوراخ شدن لایه اوزون کشف کرده اند .آنان به پدیدهای برخوردند که می تواند CFC ها ی نابود کننده اوزون را از هوا جدا سازد. آنها کشف کرده اند که تعلیق ذرات پلی استایرن در آب می تواند پر فلوئورودکالین را جذب کنند. گفتنی است پرفلوئورودکالین با خواص مشابه CFC ها برای ساخت فرورده های خونی به کار می رود.

قطره های پرفلوئورودکالین با نانو کره های خود ساخته پلی استایرین در بر گرفته میشودوبه همین صورت نانو ذرات در اتمسفر از قبیل قطره های ابری شکل فوق سرد شده یا لایه شبه مایع بر روی بلورهای یخ می توانند CFC ها را جدب کنند  و آنها را همراه با باران وبرف به زمین برگردانند.این پژوهشگران در آزمایشهایشان از نانوکره های پلی استایرنی استفاده کردند که از لحاظ ابعاد مشابه ذرات جامد آئروسل ناشی از آلودگی صنعتی است . تصور می رود این ذرات بر آب وهوا اثر منفی دارندزیرا جلوی تابش آفتاب را می گیرند ونزولات جوی را بهبود می بخشند . اما آنان اعتقاد دارند که این ذرات می توانند غلظت استراتوسفری CFC ها را کاهش دهند. این پژوهش همچنین نشان می دهد که می توان نانوذرات مشابهی را طراحی کرد وبرای جذب CFC ها به اتمسفر فرستاد.

نویسنده مطلب: مدیر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *