آلودگی هوا چیست؟
هوا اقیانوسی است که ما در آن تنفس می‌کنیم. ۹۹/۹درصد هوا از نیتروژن، اکسیژن، بخار آب، و گازهای بی‌اثر تشکیل شده است. فعالیتهای انسانی می‌تواند موادی را وارد هوا کند که بعضی از آنها می‌تواند مشکلاتی را برای انسانها، گیاهان و حیوانات بوجود آورد. چندین نوع آلودگی هوا وجود دارد که آثار گوناگونی برجا می‌گذارند.مه دود، باران اسیدی، پدیده اثر گلخانه‌ای و ایجاد حفره در لایه ازون هر کدام عوارض خطرناکی را برای سلامت انسان و کل محیط زیست ببار می‌آورند.انتشار ذرات حاصل از مصرف سوخت‌های فسیلی برای تهیه انرژی از دیگر انواع علل آلودگی هوا به شمار می‌رود. اندازه این ذرات بسیار کوچک حدود ۲/۵میکرون است. این نوع آلودگی گاهی آلودگی کربن سیاه نیز نامیده می‌شود.گازهای حاصل از مصرف سوخت در خودروها، خانه‌ها و صنایع یک منبع مهم آلودگی هوا به شمار می‌رود. برخی معتقدند حتی سوزاندن چوب و زغال چوب در بخاری و منقل می‌تواند مقادیر زیادی دوده را وارد هوا کند.انتشار گازهای مضری مانند دی اکسید سولفور، مونواکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن، و بخارات شیمیایی می‌توانند در جو زمین واکنشهای شیمیایی انجام داده و تشکیل مه دود و باران اسیدی بدهند.آلودگی در محیطهای بسته مانند خانه‌ها، ادارات، و مدارس نیز باید مورد توجه قرار گیرد. برخی از این آلاینده‌ها در اثر فعالیتهایی مانند استعمال دخانیات و آشپزی ایجاد می‌شود. بسیاری از افراد ۸۰تا ۹۰درصد عمر خود را در داخل محیطهای بسته می‌گذرانند و قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های مضر می‌تواند سلامت افراد را به خطر بیندازد. به همین خاطر توجه به آلودگی هوا در داخل و خارج خانه حائز اهمیت است.
آثار آلودگی هوا بر سلامت انسان
آلودگی هوا به طرق گوناگونی می‌تواند آثار زیانبار درازمدت و کوتاه مدتی بر سلامت انسانها بگذارد. تاثیر آلودگی هوا بر افراد مختلف متفاوت است. آسیب پذیری برخی افراد در برابر آلودگی هوا بسیار بیشتر از سایرین است. کودکان کم سن و سال و سالمندان بیشتر از دیگران از آلودگی هوا آسیب می‌بینند.برخی بیماریها مانند آسم، بیماری قلبی و ریوی در مواقع آلودگی هوا تشدید می‌شوند. معمولا میزان آسیبها بستگی به میزان قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی زیانبار دارد یعنی مدت تماس با آلاینده‌ها و غلظت مواد شیمیایی.آثار کوتاه مدت آلودگی هوا عبارت است از حساسیت چشمها، بینی و حلق، عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی مانند برونشیت و ذات الریه. سردرد، تهوع، و واکنشهای آلرژیک نیز از دیگر عوارض کوتاه مدت این مشکل زیست‌محیطی است. آلودگی هوا برای مدت کوتاه می‌تواند بیماری مبتلایان به آسم و آمفیزم را تشدید کند.آثار درازمدت آلودگی هوا می‌تواند بیماری مزمن تنفسی ، سرطان ریه، بیماری قلبی، و حتی آسیب به مغز ، اعصاب ، کبد و کلیه‌ها را شامل شود.تماس مداوم با آلاینده‌ها بر ریه کودکان تاثیر می‌گذارد و در سالمندان سبب تشدید بیماری می‌شود.عقیمی ناشی از کاهش شمار اسپرم در مردان از عوارض آلودگی هوا شناخته شده است. آلودگی هوا نه تنها در تشدید آسم نقش دارد بلکه بزرگترین عامل خطر در ایجاد این بیماری محسوب می‌شود. پزشکان از جمله عوامل موثر در بروز جوش صورت را آلودگی هوا معرفی می‌کنند. این معضل برای بیماران دیابتی مرگبار است. آلودگی هوا در فرایند کنترل جریان خون در دیابتی‌ها اختلال ایجاد می‌کند.در تحقیقات انجام شده مشخص شده است آلودگی هوا در بروز چاقی نقش دارد و مرگ زودرس در نواحی آلوده شهرها به اثبات رسیده است.در گیاهان آلاینده‌ها توان گیاهان را برای مقابله با بیماریها و حشرات کاهش میدهند و در رشد آنها تاثیر منفی می‌گذارند. بسیاری از درختان در بزرگراههای شهر تهران در حالت نیمه مرگی هستند که به علت انباشت لایه‌ای از ذرات آلاینده بر شاخ و برگ آنهاست.آثار آلودگی هوا به حدی گسترده است که تحقیقات در این‌باره همچنان ادامه دارد. بیماریهای ناشی از آلودگی هوا می‌تواند بسیار پرهزینه باشد.هزینه‌های درمانی، کاهش بهره‌وری در محل کار می‌تواند سالیانه میلیاردها دلار هزینه بر جامعه تحمیل کند.
پیشگیری از آلودگی هوا
در بسیاری از کشورهای جهان اقداماتی برای کاهش آثار آلودگی هوا بر محیط زیست انجام شده است. درحالی که دانشمندان آثار زیانبار آلودگی هوا را بر گیاهان، حیوانات و زندگی انسانها مطالعه می‌کنند، قانون‌گذاران قوانینی را برای کنترل کاهش آلاینده‌ها تصویب نموده و آموزگاران در مدارس و استادان در دانشگاهها آثار آلودگی هوا را برای نسل جوان تشریح می‌کنند.اولین گام برای حل مشکل آلودگی هوا ارزیابی است. محققان آلودگی هوا را بررسی نموده و استانداردهایی را برای اندازه‌گیری نوع و مقدار آلاینده‌های خطرناک تعیین می‌کنند. بعد از آن باید حد مجاز آلاینده‌های هوا مشخص شود.در مرحله بعد می‌توان گامهایی برای کاهش آلودگی هوا برداشت. تنظیم مقرراتی برای موادی که در اثر فعالیتهای انسانی در فضا منتشر می‌شود این هدف را تکمیل می‌کند. بسیاری از کشورها برای میزان انتشار آلاینده‌های خودروها و صنایع محدودیت‌هایی را اعمال کرده‌اند. این کار از طریق سازمانهای هماهنگ‌کننده که وظیفه نظارت بر محیط زیست و هوا را به عهده دارند انجام می‌شود. در سازمان ملل برنامه مدیریت جو طرحهای زیست محیطی را در سراسر جهان اجرا می‌کند.در برخی کشورها علاوه بر سازمان حفاظت محیط زیست سازمانهای محلی نیز در کنترل و نظارت بر محیط زیست نقش دارند.پیشگیری مهمترین اقدام برای کنترل آلودگی هواست. سازمانهای نظارتی نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا در محیط زیست ایفا می‌کنند.سالیانه ۲/۵میلیون نفر در جهان در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند که در این میان بیشترین میزان مرگ و میرها به علت آلودگی هوا در فضاهای بسته مانند خانه است. از این رو تهویه کافی برای کاهش آلاینده‌ها در محیطهای بسته مسئله مهمی است. در محیط خانه و محل کار باید جریان کافی هوا وجود داشته باشد و دستگاههای تهویه مناسب نصب شده باشد.یکی از خطرناکترین آلاینده‌ها دود سیگار است. محدودیت در استعمال دخانیات گام مهمی برای داشتن محیط زیست سالمتر است. هرچند قوانین کنترل استعمال دخانیات در برخی اماکن موثر است، اما قرار گرفتن در معرض دود سیگار دیگران نیز مسئله مهمی است که نباید از نظر دورداشته شود.پیاده‌روی و استفاده از دوچرخه به برخوداری از هوایی سالم و پاکیزه کمک می‌کند. آلودگی هوا را فقط با تلاشهای دانشمندان، صاحبان صنایع، قانون‌گذاران و تمام افراد جامعه کاهش داد. برای برخورداری از محیطی سالم برای خود و فرزندان همه باید مشارکت داشته باشند.
تاثیر بر انسان
انسان وقتی در معرض هوایی باشد که در آن ، مقادیر قابل توجهی دی اکسید گوگرد وجود د اشته باشد، مبتلا به بیماریهای تنفسی می‌گردد و زمانی که در معرض دمای زیادی واقع شود، بینایی‌اش تاحت تأثیر قرار می‌گیرد. میزان مرگ و میر کسانی که در معرض هوای آلوده به دی اکسید گوگرد بوده و به بیماریهای قلبی یا ریوی دچار شده‌اند، روز به روز افزایش می‌یابد. در نتیجه احتراق ناقص سوخت در موتورهای بنزینی ، کارخانه‌ها و غیره ، مونواکسید کربن (CO) در هوا منتشر می‌شود. وقتی هوای حاوی گاز CO را استنشاق کنیم ، گاز CO با هموگلوبین خون ترکیب شده و جلو بافت گلبول‌ساز را می‌گیرد.
بر اساس پژوهشهای انجام شده ، وقتی سطح اشباع هموگلوبین کربنی خون در حدود ۲۰ % باشد، به قلب صدمه زده و به بافت خون‌گیر زیان می‌رساند. وقتی مقدار ماده یاد شده ۱۰% باشد، سردرد عارض می‌شود. وقتی سطح دی‌اکسید نیتروژن موجود در هوا ، بالاتر از حد قابل قبول باشد، بیماریهای تنفسی در میان کودکان شایع می‌شود. هنگامی که اکسیژن هوا بیش از ۵۰۰ میلی گرم در متر مکعب و واکنش فوتو شیمیایی نیز در حد بالایی باشد، انسان دچار تنگی نفس می‌گردد. جاری شدن آب از گلو یا چشمها از جمله مشکلات اساسی دیگری است که در چنین شرایطی مشاهده شده است. بطور کلی آلودگی هوا باعث کاهش میزان بینایی می‌گردد.
تاثیر بر مواد
آلودگی هوا به طرق زیر روی مواد تأثیر می‌گذارد و باعث زیانهای اقتصادی می‌گردد:
- فرسایش
- رسوب مواد
- حمله مستقیم شیمیایی
- حمله غیر مستقیم شیمیایی
- خوردگی
به عنوان مثال ، دی‌اکسید گوگرد SO2 ، اسیدها و گازهای موجود در هوا باعث کدر شدن سطوح ، از دست رفتن فلزات و غیره می‌شوند. SO2 ،H2O و موادی از این قبیل باعث تغییر رنگ اجسام می‌شود. همچنین SO2 ، اسیدها و گازها باعث کاهش دوام پارچه می‌شوند.
عوارض آلودگی هوا
آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ و میر در جهان است. طبق آمار، یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر در جهان در معرض آلودگی هوا قرار دارند و سالانه ۳ میلیون نفر در دنیا جان خود را به دلیل عوارض مستقیم یا غیرمستقیم آلودگی هوا از دست میدهند. وسایط نقلیه یکی از علل عمده آلودگی هوا هستند. ازن، دی اکسیدکربن، اکسیدهای گوگرد و نیتروژن، سرب، ذرات معلق و ترکیبات سمی مانند بنزن و فرمالدیید ترکیباتی هستند که در اثر سوخت خودرو ایجاد شده و هوا را آلوده می‌کنند. تماس با سطوح بالای آلودگی هوا با بیماریهای ریوی، ناراحتیهای قلبی و عروقی، آسیب به سیستم عصبی، سرطان و مرگ زودرس ارتباط دارد.
آلاینده های سمی هوا
برخی مواد آلاینده ناشی از سوخت خودرو مانند بنزن و فرمالدیید سمیاند و اثر سرطانزاییشان شناخته شده است. این ترکیبات حتی در مقادیر کم تماس خطرناک هستند و ممکن است موجب تغییرات ژنتیکی، نقایص مادرزادی و سایر بیماریهای خطرناک شوند. این ترکیبات می‌توانند به‌طور مستقیم بلعیده شوند یا به وسیله ذرات کوچک گرد و غبار به وارد ریهها شوند.
مغز
ذرات آلاینده و ترکیبات زیانآور هوای آلوده که از طریق تنفس، بلع یا پوست جذب بدن می‌شوند، از طریق جریان خون به مغز رسیده و سبب بروز التهاب‌های بیماریزا می‌شوند. بررسیها نشان داده است تماس بیش از حد با آلاینده‌های ترافیکی هوا سبب افزایش ناتوانی‌هایی ذهنی می‌شود و افراد با افزایش سن بیشتر در معرض ابتلا به آلزایمر قرار می‌گیرند. به گفته محققان آلمانی، مشکلات حافظه‌ای زودهنگام در زنانی که حداقل مدت ۲۰ سال در نزدیکی خیابانهای شلوغ و پرتردد زندگی کرده‌اند، بیشتر مشاهده می‌شود و آنها در انجام آزمونهای ذهنی بازده بسیار نامطلوبتری دارند.
سرب، از آلایندههایی است که در اثر سوخت خودرو ایجاد می‌شود. مسمومیت با سرب توانایی ذهنی را کاهش می‌دهد و به سیستم عصبی و سایر اندام‌ها آسیب می‌رساند. سرب در بدن تجمع پیدا می‌کند به همین دلیل حتی مقادیر کم بلع یا استنشاق سرب خطرناک است. منوکسیدکربن که یکی دیگر از مواد زیانآور هوای آلوده است نیز می‌تواند موجب سردرد، کاهش هوشیاری، مشکلات دایمی سیستم اعصاب مرکزی و حتی مرگ شود.
ریه
تماس با سطوح بالای آلودگی هوا با بیماریهای ریوی، سرطان ریه و مرگ زودرس ارتباط دارد. پژوهشگران هلندی با بررسی ۶۳۲ کودک ۷ تا ۱۱ ساله دریافتند ناراحتیهای تنفسی در کودکان با افزایش آلودگی هوا تشدید می‌شود. تماس با ذرات معلق شامل ذرات ریز میکروسکوپی و قطرات بسیار کوچک مایعات که به دلیل اندازه کوچکشان در بینی و قسمت فوقانی دستگاه تنفس ته‌نشین نمی‌شوند و در سیستم دفاعی طبیعی بدن به دام نمیافتند، می‌تواند سبب خس‌خس و تنگی نفس و علایم مشابه در افراد مبتلا به آسم یا افرادی که سیستم تنفسی حساسی دارند، شود. ازن که از ترکیب گازهای هیدروکربنه با دی‌اکسید نیتروژن در حضور نور خورشید ساخته می‌شود، یکی از آلاینده‌های هواست که ممکن است در سیستم تنفسی و مسیرهای هوایی تغییرات خطرناکی ایجاد کند و سبب کاهش ظرفیت ریه، سرفه، درد و خس‌خس سینه شود. ازن موجب افزایش آلرژی و آسم در کودکان می‌شود و حتی افراد سالم هم به تماس با این ماده حساساند. استنشاق دی اکسید گوگرد که در اثر سوخت حاوی گوگرد ایجاد می‌شود، راههای هوایی را ملتهب می‌کند و در کودکان و افراد مبتلا به آسم ایجاد مشکل می‌کند. تماس با ترکیبات نیتروژن که در اثر سوخت بنزین ایجاد می‌شوند، موجب درد قفسه سینه، اشکال در تنفس و افزایش احتمال عفونت ریه می‌شود.
قلب و عروق
آلودگی هوا بر سیستم عروقی و گردش خون تاثیر نامطلوبی دارد، به‌طوری که در انگلستان از هر ۵۰ حمله قلبی یکی با آلودگی هوا ارتباط دارد. طبق اعلام انجمن قلب آمریکا آلودگی هوا موجب غلیظ شدن خون و بالا رفتن احتمال تشکیل لخته، آسیب به سرخرگها، تصلب شرائین و ایجاد رسوب چربی در دیوراه رگها می‌شود. بررسیها نشان داده است که تماس با ذراتی با قطر ۵/۲ میکرون که حاوی هیدروکربن و فلزات هستند تولید اندوتلین، پروتئینی که در تنظیم فشار خون نقش دارد را افزایش می‌دهد. این موضوع در افراد سالم مشکلی ایجاد نمیکند اما تحقیقات نشان داده است احتمال مرگ در اثر سکته قلبی در افراد مبتلا به تصلب شرایین که غلظت این پروتئین در خونشان بالای ۱۵۰میکروگرم در متر مکعب است، بیشتر است.
شکم
آلودگی هوا می‌تواند سبب بروز دردهای شکمی شود. به گفته محققان کانادایی دردهای شکمی، از شایع‌ترین علل مراجعه به بخش اورژانس در بیمارستان‌ها است که می‌تواند با آلودگی هوا در ارتباط باشد. محققان با بررسی بیش از ۱۲۰ هزار بیمار مبتلا به دردهای شکمی و بررسی اطلاعات مرکز ملی کنترل آلودگی هوا در کانادا برای تعیین سطح تماس با ازن، دی‌اکسید نیتروژن، دی‌اکسید گوگرد، مونوکسید کربن و ذرات معلق، مشاهده کردند تعداد مراجعه بیماران به دلیل بروز این قبیل دردها به بیمارستان در روزهایی که آلودگی هوا بیشتر است، افزایش می‌یابد.
دهان و حلق و بینی
دهان، حلق و بینی مسیر اصلی عبور هوای آلوده است. بینی نقش مهمی در تصفیه آلودگیها دارد. مواد آلایندهای که در بینی تجمع پیدا می‌کند می‌تواند به بافت بینی، سینوسها و مخاط تنفسی آسیب برساند. آسیب سلولها در اثر تماس با مواد شیمیایی آلاینده سیستم ایمنی بدن را در حالت دفاعی قرار می‌دهد. این موضوع می‌تواند بدن را در برابر بیماریها آسیبپذیر کند. به عنوان مثال، از راه هوایی بینی را تحریک کرده و موجب التهاب مخاط و تولید خلط می‌شود. بینی ملتهب و دچار آبریزش نیز به مواد حساسیتزا مانند گرده گلها حساستر و در برابر ویروسها و باکتریهای عفونتزا آسیبپذیرتر است.
باروری و جنین
مطالعات ژنتیکی انجام شده در زمینه تغییرات کروموزومی ناشی از تماس با آلاینده‌ها نشان داده است مواجه با آلودگی هوا با کاهش شدید درصد تحریک اسپرم، کاهش شدید درصد اسپرم‌های طبیعی از نظر شکل و همچنین ساختمان غیرطبیعی کروماتین اسپرم ارتباط مستقیم دارد. این عوامل موجب ناباروری در مردان می‌شود.
تحقیقات نشان داده است که رشد طبیعی جنین به دلیل قرار گرفتن در معرض هوای آلوده کاهش می‌یابد. پژوهشگران افزایش اکسیدهای نیتروژن را از علل اصلی این مشکل میدانند. بررسی اطلاعات ۳۳۶ هزار نوزاد متولد شده در نیوجرسی به مدت ۴ سال و بررسی اطلاعات مربوط به آلودگی هوا در این مدت نشان داد که در فاصله ۹ کیلومتری منزل مادرانی که رشد جنین در آنها محدود بوده، سطح بالایی از آلودگی هوا وجود داشته است. این یافتهها نشان می‌دهد آلودگی ناشی از ترافیک وسایل نقلیه و یا زندگی در نزدیکی جادههای اصلی می‌تواند بر رشد جنین تاثیر نامطلوب بگذارد. تحقیقات قبلی نیز نشان داده بود که آلودگی هوا فعالیت سلولی جنین را کاهش می‌دهد و یا به اختلال در رسیدن مواد غذایی و اکسیژن به آن منجر می‌شود. همچنین مقدار بالای آلودگی هوا با افزایش آمار سقط جنین نیز ارتباط دارد.
راه های مقابله با آلودگی:
در راستای مقابله با آلودگی در بسیاری از کشورهای جهان اقداماتی برای کاهش آثار آلودگی هوا بر محیط زیست انجام شده است. درحالی که دانشمندان آثار زیانبار آلودگی هوا را بر گیاهان، حیوانات و زندگی انسانها مطالعه می‌کنند، قانون‌گذاران قوانینی را برای کنترل کاهش آلاینده‌ها تصویب نموده و آموزگاران در مدارس و استادان در دانشگاهها آثار آلودگی هوا را برای نسل جوان تشریح می‌کنند.اولین گام برای حل مشکل آلودگی هوا ارزیابی است. محققان آلودگی هوا را بررسی کرده و استانداردهایی را برای اندازه‌گیری نوع و مقدار آلاینده‌های خطرناک تعیین می‌کنند. بعد از آن باید حد مجاز آلاینده‌های هوا مشخص شود.در مرحله بعد می‌توان گام هایی برای کاهش آلودگی هوا برداشت. تنظیم مقرراتی برای موادی که در اثر فعالیت های انسانی در فضا منتشر می‌شود این هدف را تکمیل می‌کند. بسیاری از کشورها برای میزان انتشار آلاینده‌های خودروها و صنایع محدودیت‌هایی را اعمال کرده‌اند.این کار از طریق سازمان های هماهنگ‌کننده که وظیفه نظارت بر محیط زیست و هوا را به عهده دارند انجام می‌شود. در سازمان ملل برنامه مدیریت جو طرح های زیست محیطی را در سراسر جهان اجرا می‌کند.
ماسک وسیله دفاعی در مقابل آلودگی هوا
استفاده از ماسک یکی از راههای حفاظت از خود در برابر آلودگی هوا است ولی در استفاده از همین ماسک‌ها هم باید نکاتی را رعایت کرد.ماسک‌های کاغذی به لحاظ اینکه آلاینده‌ها را از خود عبور میدهند به هیچ وجه توصیه نمی‌شوند و بهتر است از ماسک‌های فیلتر دار و ماسکی که دهان و بینی را بطور کامل پوشش دهد استفاده شود.بررسی آمارهای جهانی نشان می‌دهد که سالانه بالغ بر سه میلیون نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند.از جمله اقدامات پیشگیرانه کنترل و کاهش آلودگی هوا این است که کارخانجات صنعتی باید در فواصل معینی در خارج از شهرها باشند و جهت دود آنها به سمت شهرها نباشد.برای کاهش دود اگزوز اتومبیل‌ها توصیه‌هایی همچون استفاده از وسایل نقلیه عمومی و استفاده کمتر از وسایل شخصی پیشنهاد می‌شود توصیه‌هایی که تازگی ندارند و بارها شنیده شده‌اند. همچنین در این راستا توصیه های نیز به خودروسازان رواست تا حد امکان از قطعات و لوازمی در تولیدات خود استفاده نمایند که میزان انتشار آلاینده های خودرو را کاهش میدهند.پزشکان توصیه می‌کنند در روزهایی که آلودگی هوا بیشتر است افراد آسیب پذیر از جمله افراد مبتلا به بیماریهای تنفسی باید در منزل بمانند و بطور کلی در شرایط بحران آلودگی هوا، افراد از قدم زدن و انجام فعالیتهای ورزشی در فضای باز باید خودداری کنند.
در مقابل آلودگى هوا چه باید کرد؟
به همین منظور برای کاهش آسیب‌پذیری به دلیل آلاینده‌های هوا توصیه می شود از انجام ورزش‌های صبحگاهی خارج از محیطهای بسته خودداری کنند و بیماران قلبی – ریوی از منزل خارج نشوند. در مواقع آلودگی هوا به خصوص در فصول سرد سال، آلودگی هوا با وارونگی دما در سطح زمین همراه است، به تهرانی‌ها توصیه می شود در این روزها، فعالیتهای فیزیکی و ورزش‌های همگانی دست جمعی که عمدتاً در پارک‌ها یا در مدارس انجام می‌شود، متوقف شود.
مشکلات آلودگی هوا
شواهدی دال بر علاقمندی جوامع انسانی در غلبه بر مشکل آلودگی هوا وجود دارند که از جمله آنها می‌توان از تصویب و اجرای قوانین کنترل دود در شیگاگو سینسنیاتی به سال ۱۸۸۱ نام برد. ولی اجرای این قوانین و قوانین مشابه آنها با دشواریهایی مواجه گردید و برای تمیز نمودن هوا یا جلوگیری از آلودگی بیشتر آن تقریبا کاری انجام نشد. در سال ۱۹۳۰ در دره بسیار صنعتی میوز در کشور بلژیک در اثر پدیده وارونگی مه دود در یک فضای معین محبوس گردید. در نتیجه ۶۳ تن جان خود را از دست داده و چندین هزار تن دیگر بیمار شدند. حدود ۱۸ سال بعد در شرایط مشابهی در ایالات متحده آمریکا یکی از اولین و بزرگترین فاجعه‌های زائیده آلودگیها رخ داد، یعنی ۱۷ نفر جان خود را باختند و ۴۳ درصد جمعیت نورا ، پنسلوانیا بیمار شدند.
درست سه سال بعد از فاجعه مه دود لندن در سال ۱۹۵۲ ، که نادیده گرفتن عواقب جدی آلودگی هوا غیر ممکن گردید، روز سه شنبه ۴ دسامبر سال ۱۹۵۲ حجم عظیمی از هوای گرم به طرف قسمت جنوبی انگلستان حرکت کرده با ایجاد یک وارونگی دمایی سبب نشست یک مه سفید در لندن شد و این مه دود به دستگاه تنفسی انسان سخت آسیب رسانده بود و بیشتر مردم بزودی با مشکلاتی از قبیل قرمز شدن چشمها ، سوزش گلو و سرفه‌های زیاد مواجه شدند و پیش از آنکه در ۹ دسامبر از سطح شهر دور شوند ۴۰۰ مورد مرگ مربوط به آلودگی هوا گزارش کردند. این تعداد تلفات برای متوجه ساختن افکار بریتانیاییها جهت تصویب قانون هوای تمیز در سال ۱۹۵۶ کافی بود.سازمانها باید با همکاری یکدیگر تا حد امکان میزان آلودگی هوا را کاهش دهند که جلوگیری از تردد خودروها و موتورسیکلتهای دودزا تاثیر بسزایی در دستیابی به این امر دارد.منواکسید کربن، دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد، ازن و ذرات معلق پنج آلاینده مهم هوای تهران هستند. وضعیت پاک، سالم، ناسالم، بسیار ناسالم، هشدار، اضطرار و بحران از شاخصهای اندازه‌گیری هوا هستند و با این شاخص‌ها هوای تهران اندازه‌گیری می‌شود.همچنین پلیس باید با شدت و دقت بیشتری از تردد خودروها و موتورسیکلت ها در محدوده طرح ترافیک جلوگیری کند تا از این طریق تا حدودی از میران آلودگی هوا کاسته شود اما باید به این نکته نیز اشاره داشت که خود همین پلیس های زحمت کش نیز با وجود وفاداری به وظایف سازمانی خود در معرض خطر قرار دارند. بر همین اساس به منظور مقابله به آلایندگی از چند سال قبل یک برنامه ده ساله برای مبارزه با آلودگی هوای تهران آغاز شد و در این باره طرح جامعی از سوی محیط زیست برای کنترل آلودگی هوا بسیاری از کارشناسان امر و مردم نیز این موضوع را به خوبی حس کرده اند که هنوز نهاد مشخصی بعنوان متولی امر مبارزه با آلودگی هوا وجود ندارد و تقریبا همه این نهادها در اجرای این مهم از خود سلب مسئولیت می کنند و تنها اقدام جدی آنها اعلام وضع هشدار و درخواست عدم حضور سالخوردگان، کودکان و بیماران در خیابان ها یا تعطیلی مدارس و برخی سازمان های دیگر به علت افزایش آلودگی است.
زندگی بدون آلودگی هوا چگونه است ؟
شاید این سئوال کمی تعجب آور باشد! آری شما در ذهن خود می گویید آیا ممکن است هوایی که ما از آن نفس می کشیم آلوده نباشد ؟ آری نظر شما صحیح و به جا است و هدف از این سوال این بود که ما انسان ها باید تا حد توان آلودگی محیط مخصوصا آلودگی هوا را به حداقل برسانیم . همانطور که در بالا ذکر شد آلودگی هوا چهارمین علت مرگ و میر افراد در جهان می باشد. و علت آن را هم می توان از تاثیرات آلودگی بر اندام های مختلف بدن اعم از ریه ، شش ، و سایر اندام های ذکر نمود.
